Swe Hlaing Oo- Civil Engineering Knowledge

 Rebar Test Report ကိုနားလည်စေရန် (သံချောင်းလုံးတွေ size ပြည့်မပြည့်၊ strength ပြည့်မပြည့် စိတ်ချရတဲ့ 3rd party lab တွေမှာစစ်ဆေးဖို့ သင့်သလို ရရှိလာတဲ့ test report တွေကိုလည်း သိရှိ နားလည်ဖို့ လိုပါတယ်။ ငလျင်ကြီး ကြုံတွေ့ခံစားရပြီးနောက် သံချောင်းလုံးရဲ့ အရေးကြီးပုံကို အင်ယာတွေ၊ ဆောက်လုပ်ရေးလောကကသူတွေ ပိုမို ဂရုပြု အာရုံစိုက်လာကြမယ်လို့ထင်ပါတယ်။) Client / Authority လိုအပ်ချက်အရ Rebar တွေကို 3rd party laboratory မှာ Testing ပြုလုပ်ကြပါတယ်။ Rebar ရဲ့ Strength test တွေအပြင် physical property ဖြစ်တဲ့ nominal diameter (size) နှင့် weight (lb/ft or Kg/m) တန်ဖိုးတွေကိုစစ်ဆေးပြီး Test report မှာထည့်သွင်းဖော်ပြကြပါတယ်။ Tensile Test Certificate Rebar အပ်တဲ့ Client name, Receiving and testing date, Rebar နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အချက်တွေ, testing method and reference standards တွေကို ဦးစွာဖော်ပြထားတယ်။ Nominal Diameter of Rebar Rebar ရဲ့ Rib မရှိတဲ့ နေရာမှာ Diameter ကိုတိုင်းတာပြီး Nominal diameter အဖြစ် ဖော်ပြတယ်။ မိမိ ၀ယ်ယူထားတဲ့ သံချောင်းလုံး size ဟာ Designer သတ်မှတ်တာနဲ့ ကိုက်ညီမှုရှိမရှိ သိရှိနိုင်တယ...

 သံချောင်းလုံးရဲ့ ရှိသင့်တဲ့ Size & Weight (မြန်မာပြည်မှာ Size မပြည့်တဲ့ သံချောင်းလုံးတွေ အထိန်းအကွပ်မဲ့ သုံးစွဲလျှက်ရှိပါတယ်။ ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်လို့ ဈေးသက်သာတာ သုံးစွဲလိုတဲ့ clientရယ်၊ ဘာမှမဖြစ်ပါဘူးဟု ပေါ့ပေါ့ဆဆ သဘောထားတဲ့ အင်ယာတွေရယ်၊ အကျိုးအမြတ်ရှေ့တန်းတင်လွန်းတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေရယ်၊ အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ထိန်းချုပ်မှု အားနည်းတာတွေကြောင့် သံချောင်းလုံး ဆိုက်လျော့ သံသရာ ဆက်လည်နေဦးမှာပဲ။ ငလျင်ကြောင့်သွေးပူနေကြတုန်း အင်ယာတွေကိုယ်တိုင် ပိုမိုအာရုံစိုက်စေဖို့ ပိုစ့်အဟောင်းကို ပြန်ရှယ်လိုက်ပါတယ်) Client လိုအပ်ချက်အရသော်လည်းကောင်း၊ HPBC guildelines အရသော်လည်းကောင်း Rebar ကို 3rd party laboratory မှာ Testing ပြုလုပ်ကြပါတယ်။ Rebar ရဲ့ Strength test တွေအပြင် physical property ဖြစ်တဲ့ nominal diameter ( size ) နှင့် weight (lb/ft or Kg/m) တန်ဖိုးတွေကိုစစ်ဆေးပြီး Test report မှာထည့်သွင်းဖော်ပြကြပါတယ်။ Structure dwg မှာဖော်ပြထားတဲ့ rebar  D10, D12, D16, D20 စသည်ဖြင့် ဖော်ပြသလို 10mmØ, 12mmØ, 16mmØ, 20mmØ စသည်ဖြင့်ဖော်ပြကြပါတယ်။ "D” တွေ “Ø” တွေက Diameter  ဆိုလိုတာဖြစ်တယ် (D...

 Rebar တွေရဲ့ Tensile strength နှင့် Yield strength အချိုး (fu/fy) Rebar ကို laboratory မှာ testing လုပ်တဲ့အခါ Tensile strength နှင့် Bending strength စမ်းလေ့ရှိတယ်။ Tensile strength test ပြုလုပ်ပြီးနောက် Yield strength, tensile strength နှင့် Elongation တန်ဖိုးများကို  stress/strain curve နှင့်တကွ ဖော်ပြပြီး Test report ထုတ်ပေးပါသည်။ Tensile strength နှင့် Yield strength အချိုးကိုလည်း ဖော်ပြပေးထားပါသည်။ Rebar ရဲ့ Yield Strength(fy) ဆိုတာဘာလဲ Yield strength ဆိုတာ rebar ကို stress ပေးလိုက်လို့ stress တန်ဖိုးတစ်ခုမှာ rebar က ပုံစံစတင်ပျက်ယွင်းသွားတဲ့ stress တန်ဖိုးဖြစ်ပါတယ်။ တနည်း rebar က သူ့ရဲ့ ပုံစံမပျက်ယွင်းဘဲ အများဆုံးခံနိုင်တဲ့ stress ဟာ Yield strength ဖြစ်ပါတယ်။ Design တွက်ချက်မှုမှာ အဓိက သုံးစွဲတာ Yield strength တန်ဖိုးဖြစ်ပါတယ်။ Tensile strength of Rebar(fu) Rebar ကို Yield strength ထက်ကျော်လွန်ပြီး အားထပ်ထည့်ဆွဲမယ်ဆိုရင် rebar ပုံပျက်ပေမယ့် ထပ်ဆွဲလို့ရသေးတယ်၊ အားတစ်ခုမှာတော့ rebar ဟာ ပြတ်ထွက်သွားတော့မယ်၊ အဲဒီ မပြတ်ခင်တန်ဖိုးကိုတော့ Tensile strength လို့ခေါ်ပါတယ်။ Ultima...

 သံချေးတက်နေတဲ့ Rusted Rebar ကိုမသုံးသင့်ဘူးလား  Reinforcement bar တွေဟာ လေ၊ ရေနဲ့ထိတွေ့ရင် သံချေးတက်ပါတယ် (Rusting)။ တခါတလေ သံချောင်းလုံးတွေကို ချက်ချင်းအသုံးမပြုနိုင်ဘဲ လချီကြာအောင် နှစ်ပေါက် အောင်ထားရတတ်ပြီး အမိုးအကာနှင့် သေချာမထားမိတဲ့ အခါ သံချေးများစွာတက်တတ်ပါသည်။ လုပ်ငန်းခွင်မှာ သံချေးနည်းနည်း တက်တာနဲ့ သံဘရပ်ရှ်နဲ့ ပွတ်ခိုင်းတာမျိုး ကြုံဖူးကြမယ်ထင်တယ်...  သံချေးအနည်းငယ်တက်လာတာက Concrete နဲ့ Bonding တောင်ပိုကောင်းစေတယ်လို့  အချို့ အင်ဂျင်နီယာတွေက ယူဆသလို  Standard တွေမှာလည်း‌ ဖော်ပြထားပါတယ်။  သံချေးတက်တာများလျှင်‌တော့  Brush နဲ့ ပွတ်တိုက်တဲ့  hand-wire-brushed test ပြုလုပ်ပြီး Sample ယူကာ Lab မှာစစ်ဆေးလို့ Strength/size requirement ပြည့်မီနေသေးလျှင်၊ Rebar Rib အရစ်ကလေးတွေရဲ့ min Height ရှိနေသေးလျှင် အသုံးပြုလို့ရပါကြောင်း (ASTM/ACI) မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။...သံချေးမပါတဲ့၊ သန့်ရှင်းတဲ့ Free from any grease and contaminant သံချောင်းလုံးတွေကတော့ အကောင်းဆုံးဖြစ်မှာပါ... ACI 318 ရဲ့ Rusted rebar ဖော်ပြချက်  Section 7.4.2 of ACI 318 မှာဖော်ပြထားတာ...

 Sampling and Testing of Rebar (နမူနာယူစမ်းသပ်ခြင်း) ရထားလမ်းပရောဂျက်မှာတုန်းက Rebar 100-Tons မှာ Tensile and bending Test တစ်ခါလုပ်ရပါတယ်။ သံချောင်းလုံး Size တစ်ခုစီကို 1000mmအရှည် 3-Nos for Tensile Strength Test နှင့် 500mm အရှည် 3-Nos for Bending Test ရွေးချယ်ပါတယ်။ မတူတဲ့ Heat Numberတွေပါလာလျှင် size တူတာတောင် heat number တစ်ခုချင်းစီအတွက် Sample ထပ်ယူရပါတယ်။ (Heat number ကွဲသွားလျှင် chemical/physical property and strength တွေပြောင်းလဲမှုရှိနိုင်လို့ပါ) ။ Rebar ရဲ့ Bar mark ပါတဲ့နေရာကို တတ်နိုင်သမျှ‌ရွေးချယ် ဖြတ်တောက် Sample ယူကြပါတယ်...3rd Party Laboratory က Testing ပြုလုပ်ပြီး Rebar Test Report ထုတ်ပေးပါတယ်...Tensile Strength, Yield Strength, Elongation, Strength Ratio နဲ့ Bending test တန်ဖိုးတွေကို ASTM standard minimum requirement တွေနဲ့ လည်းကောင်း ၊ Manufacture ရဲ့ Mill Certificate မှာပါတဲ့ တန်ဖိုးတွေနဲ့ လည်းကောင်းတိုက်ဆိုင်စစ်ဆေးပြီး Strength ပြည့်မီမှုရှိမရှိစစ်ဆေးဆုံးဖြတ် ကြပါတယ်... သံချောင်းလုံး‌ရွေးချယ်ဖို့ Local, China, Foreign စသဖြင့်စျေးကွက်ထဲ Brand ပေါင်းစုံနဲ့ အ...

 သံချောင်းလုံး Rebar ပေါ်က Marking များ Rebar မျက်နှာပြင်မှာ ဖောင်းကြွစာသားတွေ၊ အမှတ်အသားတွေ ရိုက်နှိပ်ထားတယ်...အများအားဖြင့် Manufacture ရဲ့ Trade name symbol, Grade, size စသည်တို့ အဓိကပါ၀င်ကြပါတယ်။ ဥပမာ Oman နိုင်ငံထုတ် West Amber brand rebar မှာ UIS 500 16 စသဖြင့် ရိုက်နှိပ်ထားတယ်။ UIS က သူတို့ရဲ့Trade nameဖြစ်ပြီး 500 ကတော့ minimum yield strength in MPaဖြစ်ပ့တယ်။ 16 က rebar diameter ဖြစ်ပါတယ်။ Alliance Steel (Malaysia) ထုတ်ဆိုလျှင် AS 16 500 စသည်ဖြင့် ရေးထားတတ်ပါတယ်။ Grade Rebar Manufacturerတွေကိုးကားတဲ့ သက်ဆိုင်ရာ Reference Standard အလိုက် Rebar Grade အခေါ် အဝေါ်တွေကွဲပြားကြတယ်။ ASTM အရ Grade 40 (min yield strength 40000psi (280Mpa), Grade 60 စသည်ဖြင့်ခေါ်ကြသလို HRB400, HRB500 rebar (HRB က Hot-rolled Ribbed Bar, 400/500 က 400MPa/500Mpa min yield strength ပါ), B500B (min yield strength 500MPa), SD50 (min yield strength 50Kgf/mm2, 490MPa) စသဖြင့် ကွဲပြားကြပေမယ့် ‌ရေးထားတဲ့ တန်ဖိုးကိုကြည့်ပြီး Minimum Yield Strength ကို သိရှိနိုင်ပါတယ်..   ဆွေလှိုင်ဦး (မြို့ပြ ၂၀၀၄)   ...

 Rebar အတွက် အရေးကြီးတဲ့ Mill Certificate နှင့် Heat number  Mill Certificate Steel Mill ကနေထုပ်လုပ်လိုက်တဲ့ Rebar တွေရဲ့ Chemical properties တွေ၊ Physical strength တွေ၊ Rebar size/length, ASTM designation, Heat number, Quantity စသည်တို့ကိုစုပေါင်း ဖော်ပြထားတဲ့ Certificate ဖြစ်ပါတယ်။ Manufacture ကနေ သူ့ပစ္စည်းကို အာမခံချက်ပေးထားတဲ့သဘောပေါ့... စက်ရုံကထုတ်လုပ် လိုက်သမျှ Product တွေကို Quality check / testing လုပ်ရပါတယ်။ ရလာတဲ့ result တွေကို မှတ်တမ်းတင်၍ Mill certificate  ထုတ်ပြီး Vendor/Customer ကို ပေးပါတယ်...Shipment လုပ်လိုက်တဲ့ သံချောင်းအစည်းတွေမှာလည်း သူနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ အချက်အလက်တွေကို Tag ချိတ်ဆွဲ‌ပေးပါတယ်...Supplier/customer က Mill certificate မှာပါတဲ့ အချက်အလက်နဲ့ သံချောင်းလုံးတွေမှာ Tag ချိတ်ဆွဲထားတဲ့ အချက်အလက်တိုက်ဆိုင် စစ်ဆေး ကြပါတယ် ... Heat Number သံရည်ကျိုတဲ့ ဖို (Furnace) ထဲမှာ တစ်ခါကျိုရင် သံချောင်းလုံးတန်ပေါင်းများစွာ ထုတ်လုပ်နိုင်ပါတယ်... သံရည်တခါကျိုတိုင်း Heat number တစ်ခုလို့ သတ်မှတ်၍ Sample ယူပြီးစစ်ဆေးပါတယ်...သက်ဆိုင်ရာ Heat number ကိုကိုယ်စားပြုတဲ့ Sa...

 Deformed bar ထုတ်လုပ်ပုံ၊ ပါ၀င်ပစ္စည်းနှင့် စံနှုန်း နန်းဆွဲခြင်းHot rolled process Steel Deformed Barတွေကို သံရည်ကျိုစက် Steel Mill မှာ သံတိုသံစ (Steel scrap) တွေ၊ သံရိုင်းတုံး (Iron Ore) တွေကိုအရည်ကျို သန့်စင်ပါတယ်။ နီရဲတောက်လောင်နေတဲ့ သံပူတုံး လေးတွေကို လိုချင်တဲ့ Size ရအောင် စက်တွေနဲ့အဆင့်ဆင့် နန်းဆွဲပါတယ် (Hot rolled)။ Ribbed/Deformed shape တွေဖော်ပြီး Bar mark အမှတ်အသားတွေရိုက်နှိပ်ကာ လိုချင်တဲ့ အရှည်ဖြတ်တောက်ထုတ်လုပ်ပြီး စျေးကွက်တင်ပို့ကြပါတယ်...  Composition of rebar Steel rebar မှာ Carbon, Manganese, Phosphorous, Sulfur နှင့် အခြားဓါတ်များပါ၀င်ကြတယ်...Carbon ပါ၀င်မှုအနည်းအများက Steel strength အပေါ်သက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။ Lower Carbon >> Higher Strength >> Higher Ductility (Elongation & Bending) ဖြစ်ပါတယ်။ Carbonပါ၀င်မှုနည်းလေ၊ သံချောင်းလုံးခံနိုင်ရည်အားတက်လေ၊ Fabrication (Bar bending ) လုပ်ရကိုင်ရကောင်းလေပါပဲ... လိုက်နာရမည့် ASTM Standard Rebar manufacturing & Testing လုပ်ငန်းအများစုက ASTM A-615 standard ကို Follow လုပ်ကြပါတယ်...Yield Strength, Tensi...

 သံချောင်းလုံး (Reinforcement bar or Rebar) ‌ရောမခေတ်ကတည်း က သံ (cast iron) တွေ၊ သစ်သားချောင်းတွေကို Masonry Construction တွေမှာ သုံးစွဲခဲ့ကြတယ်။ ၁၉-ရာစုအရောက်မှာတော့ သံ (cast iron) အစား သံမဏိ (Steel) ကိုအသုံးပြုပြီး ပိုမိုမြင့်မားတဲ့ ခိုင်ခံ့တဲ့ ကွန်ကရစ်အဆောက်အဦး(tall R.C.C building) တွေတည်ဆောက်လာကြတယ်။ Plane steel bar တွေကနေတဆင့် Ribbed steel bar (Deformed bar) တွေထုတ်လုပ်လာကြပြီး Modern building and construction တွေ တည်ဆောက်လာနိုင်ကြတယ်။ Reinforcement bar (Rebar) ဆိုတာ အားကူပေးတဲ့ သံချောင်းပေါ့။ ကွန်ကရစ် (Concrete) ဟာ ဖိအား (Compressive strength) ဒဏ်ကိုအတော်အတန်ခံနိုင်ပေမယ့် ဆွဲအား (Tensile strength) ဒဏ်ခံနိုင်မှု သိပ်နည်းပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကွန်ကရစ်ထဲမှာ သံချောင်းလုံးထည့်ပြီး (အားကူ) ပေါင်းစပ်လိုက်တဲ့အခါကျတော့ ဖိအားရော ဆွဲအားပါခံနိုင်တဲ့ Reinforced Concrete Structural member တွေရရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် အားကူ သံချောင်းထည့်ထားတဲ့ ကွန်ကရစ်၊ သံကူကွန်ကရစ် (RC) လို့ခေါ်ကြတာပေါ့... ယခင်က ပြောင်ချောသံချောင်း (Plain bar) တွေသုံးခဲ့ပေမယ့် ထုတ်လုပ်မှုနည်းပညာတွေတိုးတက်လာတာ နဲ့အမျှ ကွန်ကရစ်နဲ့သံခ...

 Strength Class၊ Type of Cement (ဘိလပ်မြေ အိတ်ပေါ်က အမှတ်အသားများ) ဘိလပ်မြေအိတ်တွေမှာ ရေးထားတဲ့ တန်ဖိုးလေးတွေကိုလည်း သိထားသင့်ပါတယ်..32.5N, 32.5R, 42.5N, 52.5N စသဖြင့်ဖော်ပြထားကြတယ်...ရှေ့ တန်ဖိုး 32.5 က 28-days မှာ ရှိမယ့် cement ရဲ့ အနည်းဆုံး Compressive strength (Mpa) ဖြစ်ပါတယ်...N ကတော့ Normal ရိုးရိုးဘိလပ်မြေဖြစ်ပြီး R ကတော့ Early Strength ရရှိစေတဲ့ ဘိလပ်မြေဖြစ်ပါတယ်တဲ့...တန်ဖိုးမြင့်လာရင် Compressive strength မြင့်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။ Type of Cement ASTM C-150 standard အရ cement ရဲ့ Property and application ပေါ်မူတည်ပြီး Type 5-မျိုးခွဲထားပါသည်။ Type I: General-purpose cement>> Used in common concrete structures like buildings, bridges, and pavements  အသုံးအများဆုံး cement ဖြစ်ပါသည်။ Type II: Moderate sulfate resistance>> Suitable for structures exposed to moderate sulfate attack (e.g., drainage systems, piers) Sulfate ဓါတ်တွေရှိနေတဲ့ ပတ်၀န်းကျင်မျိုးအတွက် အသုံးပြုကြပါတယ်။  Type III: High early strength>> Used where rapid strength gain is needed, such a...

 ဘိလပ်မြေသိုလှောင်ပုံ နှင့် ဆိုက်မှာ ချိန်တွယ်ရောစပ်ပုံ ဘိလပ်မြေဟာ လေထုထဲက ရေခိုးရေငွေ့ကို အလွယ်တကူစုပ်ယူနိုင်တယ်။ မြေကြီးက အစိုဓါတ်ကိုလည်းစုပ်ယူနိုင်တယ်။ ဒါကြောင့် မြေကြီးနဲ့တိုက်ရိုက်မထိအောင် အခင်း ခင်းထားရမည်၊ လေနဲ့တိုက်ရိုက်မထိအောင် ဖုံးအုပ်ကာကွယ်ထားရမယ်...ဖြစ်နိုင်လျှင် မြေကြီးအထက် အမြင့်တစ်ပေခန့် စင်/ပလက်ဖောင်းတစ်ခုခုပေါ်တင်ပြီး သိုလှောင်ထားသင့်တယ်...ကွန်ကရစ်ကြမ်းခင်းအမာရှိတဲ့ အဆောက်အအုံထဲမှာ ဆိုလျှင်တောင် သစ်သား၊ အထပ်သားစသည်တို့ခုပြီး မှတင်ထားသင့်တယ်။  Stacking of Cement bags ဘိလပ်မြေအိတ်တွေကို တစ်ခုနဲ့တစ်ခုထပ်ပြီး ၁၃အိတ်ထက်ပိုမြင့်ပြီး မစီသင့်ပါ...အထပ်များစွာ ကြာကြာစီထားလျှင် အပေါ်က အိတ်တွေရဲ့ အလေးချိန်ကြောင့် အောက်က အိတ်တွေမှာ ဖိအားဒဏ်ခံရပြီး moisture ကြောင့် အတုံးအခဲတွေဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ Handling ပိုင်းမှာလည်း လုပ်သားတွေအတွက် safety ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။ စတိုမှ ထုတ်ယူသုံးစွဲလျှင်လည်း First In-First Out နည်းအတိုင်း ပထမရောက်တဲ့ ဘိလပ်မြေအိတ်တွေကို ဦးစွာထုတ်ယူသုံးစွဲနိုင်အောင် စီမံထားသင့်တယ်။ Storage duration Production dateထက် ၃-လကျော်သွားလျင်သော်လည်းကောင်း၊ ပြင်ပအစိုဓါတ်...

 Setting Time and Compressive Strength of Cement Physical and Chemical properties of Cement ကို ASTM C150 (Standard Specification for Portland Cement) အရ Laboratory မှာစမ်းသပ်စစ်ဆေးကြပါတယ်...ပြည်တွင်း Lab အများစုမှာ Physical Property Test (Setting Time, compressive test, etc) တွေစမ်းသပ်နိုင်ကြတယ်... Cement Factory တွေမှာတော့ Chemical property test တွေကိုပါ စစ်ဆေးနိုင်ကြပါတယ်… Setting Time of Cement  ASTM C191 (Setting of Hydraulic Cement by Vicat Needle) ဖြင့် Setting Time ကို စစ်ဆေးနိုင်ပါတယ်။ ASTM C150အရ Normal Portland cement (General-purpose cement) ၏ Initial Setting Time သည် 45-minutes ထက်မစောရပါ...Final Setting Time ဟာ 375-minutes ထက်နောက်မကျရပါ...Initial Setting Time ဆိုတာ Cement Paste ရဲ့ လုပ်ရကိုင်ရလွယ်ကူစေတဲ့ ပျော့ပြောင်းမှု Plasticity စတင်ပျက်ယွင်းတဲ့ အချိန်ဖြစ်ပါတယ်။ (Site မှာ Concrete Slump ဆွဲရင် Fail ဖြစ်ဖို့များလာခြင်း၊ Concrete ကို Vibrator နဲ့ ထိုးပေမယ့် သိပ်သည်းမှုရဖို့ခက်လာခြင်း၊ Level ညှိဖို့ Finishing လုပ်ဖို့ခက်လာခြင်း စတဲ့အခြေအနေမျိုးဖြစ်လာတာ)  Fin...

 Composition of Cement, Chemical reaction and Usage ဘိလပ်မြေမှာ အဓိကပါ၀င်တာက တော့ ထုံးကျောက် Lime (Calcium Oxide) နှင့် ရွှံ့ Clayed materialဖြစ်တဲ့ Silica (Silicon dioxide), Alumina (Aluminum oxide) အပြင် အခြားဓါတ်ပစ္စည်းတွေပါ၀င်ကြတယ်... Gypsum အနည်းငယ်ကိုလည်း ထုတ်လုပ်မှုဖြစ်စဥ်မှာ ထည့်ကြတယ်။ Setting time of Cement ကို Control လုပ်ဖို့အတွက်ပါတဲ့... ဘိလပ်မြေကို‌ရေနဲ့‌ရောလိုက်တဲ့အခါ ပေါင်းစပ်ဓါတ်ပြုမှု (Hydration) ဖြစ်လာပြီး ကျိချွဲသော Gel-like material တစ်မျိုးထွက်လာတယ်... Hydration process အစပိုင်းမှာတင် ဓါတ်ပြုမှုကြောင့် အပူထွက်လာတယ်... Chemical combination စတင်ပြီဖြစ်ပေမယ့် နာရီအနည်းငယ်ကြာတဲ့အထိ (Dormant Period) ပျော့ပြောင်းတဲ့ အခြေအနေ ဆက်လက်ထိန်းထားနိုင်တယ်...အဆိုပါအချိန်ကျော်လွန်တာနဲ့ ဘိလပ်မြေဟာ မာခဲလာပြီး(Setting & hardening)  အရာ၀တ္ထု (sand, aggregate)တွေကို တစ်ခုနဲ့တစ်ခု ပေါင်းစပ်တွဲကပ်မှု (Binding) စတင်ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်...မာမှုဖြစ်စဥ် (Hardening) နှင့်အတူ ခံနိုင်ရည်ရှိမှု (Strength) လည်းတက်လာပါတယ်... ဘိလပ်မြေကို သူ့ချည်းသက်သက် ရေရောပြီး Grouting လုပ်ငန်းတွေမှာ သုံးတ...

 ဘိလပ်မြေဆိုတာ (Ordinary Portland Cement, OPC) “ဘိလပ်ရည် ချိုချိုလေး ငါယူမှာကအပျိုလေး...” ဆိုတဲ့ ရှမ်းပြည်အလှဖွဲ့ သီချင်းလေးထဲက ဘိလပ်ရည်ကို ခုခေတ်သောက်ဖူးကြဦးမလားမသိ😊... ကျနော်တို့ ကလေးဘ၀က သိပ်ကြိုက်တဲ့ အချိုရည်ပေါ့... ကိုလိုနီခေတ်ဦး အင်္ဂလိပ်ကုမ္ပဏီတွေက မြန်မာပြည်ထဲတင်သွင်းဖြန့်ချီထုတ်လုပ်ခဲ့လို့ အဲဒီခေတ် အင်္ဂလန်ကို “ဘိလပ်” ခေါ်ကြသလို အချိုရည်ကို “ဘိလပ်ရည်”တဲ့... ဆောက်လုပ်ရေးအတွက် သူတို့ဆီကတင်သွင်းလာတဲ့ ခပ်ညိုညိုမြေမှုန့်ကျတော့ “ဘိလပ်မြေ” တဲ့...ဘိလပ်ကလာတဲ့ မြေမှုန့်ပေါ့ဗျာ... Portland Stone ရှေးခေတ် ဂရိ ရောမတွေဟာ ထုံးမှုန့် (Lime)/ မီးတောင်ချော်မှုန့် (Volcanic Ash: Pozzolan) တွေကို Cementitious material အဖြစ်အသုံးပြုခဲ့ကြတယ်…၁၈၂၄-ခုနှစ်မှာ England, Yorkshire ဒေသနေ Joseph Aspdin ဆိုသူက Limestone နဲ့ Clayကို ‌ရောစပ်ပြီး ဘိလပ်မြေစမ်းသပ်ထုပ်လုပ်အောင်မြင်ခဲ့တယ်... ဘိလပ်မြေကိုရေနဲ့ရောစပ်ပြီးနောက် ရလာတဲ့ အတုံးအခဲရဲ့ အရောင်ဟာ England တောင်ပိုင်း Isle of Portland ပေါ့တ်လန်းကျွန်းကထွက်တဲ့ (Portland Stone) ကျောက်အရောင်နဲ့ အတော်တူလို့ “Portland Cement”ရယ်လို့ တရား၀င်အမည်ပေးလိုက်သတဲ့...ယခ...

 ခွဲကျောက် နှင့် မြစ်ကျောက်စရစ် နှိုင်းယှဥ်ချက် • ခွဲကျောက်ဟာ ကျောက်စရစ်ထက် ပုံမှန်အားဖြင့် ပိုမိုသန့်ရှင်းတယ် • ခွဲကျောက်ဟာ မျက်နှာပြင်ကြမ်းတမ်းပြီး ချွန်ထက်တဲ့ စောင်းတွေရှိလို့ Concrete အတွက် Higher bond and Tensile strength ပိုကောင်းစေသလို ဘိလပ်မြေနဲ့ ရေလည်းပိုမိုလိုအပ်တယ်.. ကျောက်စရစ်ကတော့ လုံး၀န်းချောမွတ်တဲ့ မျက်နှာပြင်ကြောင့် Bonding/Tensile strength အနည်းငယ်လျော့စေတယ် • ကျောက်စရစ်သုံး ကွန်ကရစ်ဟာ Workability / Flowable ပိုကောင်းတယ် • ခွဲကျောက်ဟာ လိုအပ်တဲ့ Grading ရအောင် Quarry မှာ ရောစပ်ဖို့ လွယ်ကူပေမယ့် မြစ်ကျောက်စရစ်ကျတော့ သတ်မှတ် Grading ထဲ၀င်ဖို့ Size ပြန်ခွဲဇကာချ (Screening)၊ လိုချင်တဲ့ အ‌ရောရဖို့ Grading requirement အတိုင်းပြန်ရောရမှာမို့ အင်မတန်အလုပ်ရှုပ်ပြီး ကုန်ကျစရိတ်တွေ တက်လာနိုင်တယ်...ဒါကြောင့် အချို့ Consultant တွေက Important concrete structure တွေအတွက် River Shingle ကို Uncertainty of Grading ကြောင့် ခွင့်မပြုချင်ကြပါ... • မြစ်ချောင်းနီးတဲ့ ဒေသတွေမှာ မြစ်ကျောက်စရစ်က စျေးသက်သာလို့ စီးပွားရေးအရ တွက်ချေ ကိုက်ပါတယ်... • Compressive Strength အနေနဲ့တော့ River Shingle ...

 ကွန်ကရစ် လုပ်ငန်းသုံးကျောက်  အရည်အသွေးကောင်းတဲ့ ကျောက်ဟာ သန့်ရှင်းမှု(Clean)၊ မာကျောမှု (Hardness)၊ တာရှည်ခံမှု (Durability) ကောင်းမွန်ရပါမယ်... Physical property of aggregate  ASTM C33 Standard အရ crushed rock or aggregateရဲ့  Specific Gravity ဟာ 2.5 to 3 အတွင်းရှိရမယ်။ ရေစုပ်ယူမှု (Absorption) 2% max ရှိရပါမယ်။  ရေစုပ်ယူမှုများရင် သက်နုကျောက်၊ကျောက်ပွ ဖြစ်နိုင်လို့ ကွန်ကရစ်ရဲ့ မာ‌ကျောမှု ကျဆင်းစေပါမည်။ Clay lump ခေါ် ရွှံ့မြေပါ၀င်မှု 3% သာအများဆုံးပါ၀င်ရမှာဖြစ်ပြီး Clay ပါ၀င်မှု များရင် ‌ရေ သေချာဆေး‌ပြီးမှသာ သုံးစွဲသင့်ပါသည်။ ပွန်းစားမှု (Abrasion) 50% max ရှိရပါမယ်။ Abrasion တန်ဖိုးများလျှင် ပွန်းစားမှုများလို့ ကျောက်ရဲ့ မာကျောမှု အရည်အသွေးကျဆင်း‌ စေပါမည်။ ပြားတဲ့ကျောက်၊ ရှည် မျောမျောဖြစ်နေတဲ့ကျောက်တွေဟာ Bonding Strength & hardness အားနည်းစေလို့ Elongation and Flakiness Index တန်ဖိုး ရှာဖွေပြီး ပြားတဲ့ရှည်တဲ့ကျောက်တွေ 15% ထက်ပိုမိုမပါ၀င်စေသင့်ပါဘူးတဲ့(BS, IS standardsတွေအရ)… Cleaning of aggregate on site On Site မှာတော့ အထက်ပါအချက်တွေကို စစ်ဆေးဖို့ မဖြစ်...

 Sieve analysis and Grading of aggregate  Grading of Aggregate mix လမ်း/ကွန်ကရစ်လုပ်ငန်းသုံးကျောက်တွေမှာ ကျောက်ကြီး ကျောက်သေးတွေ သမမျှတစွာရောနှောပါ၀င်နေဖို့  (Well gradedဖြစ်ဖို့) အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါမှသာ လမ်းခင်းရာမှာသော်လည်းကောင်း၊ ကွန်ကရစ်ဖျော်စပ်ရာမှာ လည်းကောင်း Interlocking/bonding လို့ခေါ်တဲ့ တွဲစပ်ကျစ်လစ်သိပ်သည်းမှုရရှိစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ (ကျောက်ကြီးတွေတစ်ခုနဲ့တစ်ခုကြားမှာ ကျောက်သေးလေးတွေနေရာယူစေတဲ့အတွက် Void တွေလျှော့နည်းစေပါတယ်)... Sieve analysis   Laboratory မှာ Sieve analysis ပြုလုပ်ပြီး ASTM C33/ AASHTO M80 အရ သတ်မှတ် Grading ၀င်မ၀င် စစ်ဆေးကြပါတယ်...(ဥပမာ 19mm size  max သုံးမယ်ဆိုရင် ASTM C33 အရ 19mm Size ဇကာမှာ 0 to 10% တင်ကျန် (cumulative % retained ဖြစ်) ရပါမယ်...12.5mm size ဇကာအထိ- 45% to 80%, 9.5mm size- 85% to 100%, 4.75mm size ဇကာအထိ စုစုပေါင်း 95% to 100% တင်ကျန်ရပါမယ်)… Quarry site mix  ကျောက်ခွဲစက် (Quarry) တွေကနေ Common sizes တွေကို ထုတ်လုပ်ကြပြီး လိုအပ်တဲ့ Mixed crushed stone အ‌ရောရဖို့ size တစ်မျိုးစီကို လိုအပ်သလိုပြန်လည်‌ရောနှော (Mi...

 ကျောက်ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် ကျောက်အရွယ်အစားအမျိုးမျိုး ခွဲကျောက် (Crushed rock) ကျောက်ပေါများစွာထွက်ရှိတဲ့ မွန်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းမန်းအစပ် လိုဒေသတွေမှာ အပေါ်ယံမြေလွှာ Top soil တွေကိုဖယ်ရှားပြီး Quarry mine တွေအဖြစ်ဖန်တီးကာ ကျောက်ထုတ်ယူကြပါသည်။ ကျောက်သားတွေကို drill ဖောက်၊ ယမ်းထည့်၊ မိုင်းခွဲကာ ရရှိလာတဲ့ကျောက်သားစိုင်ကြီးတွေကို Breaker machinery ကြီးတွေနဲ့ ထပ်မံခွဲစိတ်ပြီး ကျောက်ခွဲစက်သို့ ပို့ပါသည်။ ရရှိလာတဲ့ ကျောက်ကြီးboulder တွေကို လိုချင်တဲ့ အရွယ်အစားအထိ အဆင့်ဆင့် ကြိတ်ခွဲကြရာမှ ခွဲကျောက် (Crushed rock)ကို ရရှိပါတယ်။ မြစ်ကျောက်စရစ် (River shingle) မြစ်ချောင်းတွေမှာ ရေစီးကြောင်းနဲ့ အတူမျောပါနေတဲ့ကျောက်တွေ ကတော့ သဘာ၀အတိုင်း လုံး၀န်းတဲ့ ပုံသဏ္ဍာန်ဖြစ်နေကြတယ်။ ချောင်းကျောက် (သို့) မြစ်ကျောက်စရစ်/အာလူးကျောက် (River Shingle) လို့ ခေါ်ကြတယ်။ မြစ်ကျောက်စရစ်ကို ဧရာ၀တီမြစ်ရိုးတလျှောက် မြစ်ကြမ်းပြင်ကနေ စုပ်ယူစုဆောင်းပြီး Barge တွဲကြီးတွေနဲ့ ဆိပ်ကမ်းတွေသို့ သယ်ယူပို့ဆောင်ကာ ဖြန့်ဖြူးကြပါတယ်။ အခြားမြစ်ချောင်းငယ်တွေကလည်း ဒေသအလျောက် တနိုင်တပိုင်ထုတ်ယူသုံးစွဲကြပါတယ်။ လမ်းလုပ်ငန်းတွေမှာ ခွဲကျောက်ကို အဓိက...